Kiedy przedsiębiorca staje się niewypłacalny – a więc traci zdolność do bieżącego regulowania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych – powinien ogłosić swoją upadłość. Adwokat z naszej kancelarii może świadczyć pomoc w trakcie składania wniosku, jak i postępowania sądowego. Postępowanie upadłościowe – obok restrukturyzacji, która ma nawet pierwszeństwo w tej sprawie – jest jednym z najlepszych sposobów na rozwiązanie problemu zadłużenia, z którym boryka się prowadzący własną działalność gospodarczą. Jednak co mogą zrobić ci dłużnicy, którzy nie są przedsiębiorcami? Okazuje się, że przepisy Prawa upadłościowego dają im podobne możliwości, w postaci upadłości konsumenckiej – czyli postępowania upadłościowego dedykowanego przede wszystkim osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Co należy zrobić, aby z niego skorzystać?
Jak ogłosić upadłość konsumencką?
Odpowiedź na pytanie, jak ogłosić upadłość konsumencką została zawarta przez ustawodawcę w przywołanym na wstępie Prawie upadłościowym. Procedura ta jest dedykowana przede wszystkim osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej – a więc właśnie konsumentom – choć z regulacji tych pod pewnymi warunkami mogą skorzystać także byli przedsiębiorcy, którzy prowadzili swój biznes w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej. Jednak, aby ogłosić upadłość konsumencką, również trzeba znaleźć się w stanie niewypłacalności, czyli utracić zdolność do regulowania swoich zobowiązań pieniężnych. Chodzi tu – o czym niekiedy się zapomina – o faktyczny brak takich możliwości, a nie jedynie o brak chęci spłaty wierzycieli.
W celu ogłoszenia upadłości konsumenckiej należy złożyć stosowny wniosek do sądu upadłościowego. Jest to jedyny sposób na zainicjowanie omawianej tu procedury. Wniosek składa się na urzędowym formularzu i najczęściej czyni to sam dłużnik, ale możliwość tę ustawodawca pozostawił także jego wierzycielom. Oczywiście samo złożenie wniosku do sądu nie gwarantuje tego, że upadłość konsumencka zostanie ogłoszona. Zawsze trzeba wykazać, że rzeczywiście konsument stał się niewypłacalny. Poza tym sąd ma prawo oddalić wniosek o upadłość konsumencką np. wówczas, gdy dłużnik celowo doprowadził do swojej niewypłacalności. Choć nie zawsze do upadłości konsumenckiej niezbędne jest posiadanie majątku stwarzającego szanse na uregulowanie wierzytelności.
Czy możliwa jest upadłość konsumencka bez majątku?
Warto pamiętać, że w świetle obowiązujących przepisów możliwa jest także upadłość konsumencka bez majątku. Co więcej – jeżeli konsument po prostu nie ma majątku, za który mógłby spłacić swoje zobowiązania, może uzyskać ich częściowe, a nawet całkowite umorzenie. Jeżeli sąd podejmie taką decyzję, upadły zostanie „zwolniony” ze swoich długów, co z kolei oznacza, że wierzyciele nie będą mogli dochodzić ich spłaty. Trzeba w tym miejscu podkreślić, że jest to wyjątkowe rozwiązanie, stosowane przez sądy jedynie w wyjątkowych przypadkach, a tym samym rzadko spotykane w praktyce.
W standardowych przypadkach upadłość konsumencka prowadzi do spieniężenia przez syndyka majątku upadłego, który stał się masą upadłości. Z tak uzyskanych środków reguluje się należności wierzycieli, zgodnie z zasadami wynikającymi z planu spłaty. Okres realizacji tego planu nie może wynosić więcej niż siedem lat. W tym czasie plan spłaty powinien zostać zrealizowany. W przeciwnym razie upadły konsument musi liczyć się z jego uchyleniem i koniecznością regulowania swoich zobowiązań zgodnie z ich pierwotną treścią. A więc tak, jakby nigdy nie doszło do upadłości konsumenckiej. W tym świetle jasne jest, że nierzetelny dłużnik korzystający z tej procedury nie może liczyć na żadną taryfę ulgową.
Ogłoszenie upadłości a postępowanie sądowe
Wielu konsumentów zastanawia się, jak przedstawia się zagadnienie, które w skrócie można by określić hasłem „ogłoszenie upadłości a postępowanie sądowe”. Zawsze ogłoszenie upadłości konsumenckiej wstrzymuje prowadzone wobec dłużnika postępowania egzekucyjne. Oznacza to, że komornik nie może kontynuować swoich czynności. Niedopuszczalne jest także rozpoczęcie nowego postępowania egzekucyjnego. Tym samym upadłość konsumencka staje się dla wierzycieli właściwie jedyną szansą na dochodzenie przez nich przysługujących im praw.
W podobny sposób ogłoszenie upadłości konsumenckiej wpływa na toczące się postępowania sądowe, które dotyczą wierzytelności istniejących w dniu wydania przez sąd postanowienia o ogłoszeniu upadłości. Sprawy te również ulegają zawieszeniu. Dzięki temu dłużnik zyskuje spokój niezbędny do prawidłowego przeprowadzenia postępowania upadłościowego, mogąc skoncentrować całą swoją energię na jego prawidłowe i efektywne przeprowadzenie. Zresztą samo ogłoszenie upadłości konsumenckiej jedynie otwiera możliwość oddłużenia. Jeżeli dłużnik nie podejdzie do tej sprawy profesjonalnie, ma niewielkie szanse na osiągnięcie tego celu.
Kiedy kończy się postępowanie upadłościowe konsumenckie?
Omawiana tu procedura rozpoczyna się wraz z wydaniem przez sąd upadłościowy stosownego postanowienia, jednak kiedy kończy się postępowanie upadłościowe konsumenckie? Odpowiedź na to pytanie jest ściśle uzależniona od okoliczności konkretnego przypadku. Jeżeli w sprawie ustalono plan spłaty, postępowanie upadłościowe kończy się wraz z wydaniem przez sąd postanowienia o wykonaniu tego planu. Natomiast w przypadkach, gdy upadły nie ma majątku, który pozwalałaby nawet na częściowe uregulowanie należności, upadłość konsumencka kończy się postanowieniem sądu o umorzeniu zobowiązań. Istnieje także możliwość finalizacji upadłości konsumenckiej poprzez częściowe umorzenie zobowiązań upadłego.
Biorąc pod uwagę dotychczasową praktykę, a zwłaszcza ciągle rosnącą popularność upadłości konsumenckiej, należy stwierdzić, że postępowanie to jest jedną z ciekawszych możliwości oddłużenia osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej. Warto więc sięgać po upadłość konsumencką. Zwłaszcza teraz, gdy borykamy się z coraz wyższymi cenami i inflacją, która poważnie utrudnia zachowanie płynności finansowej.
