Świadczenia alimentacyjne polegają na dostarczaniu uprawnionemu, przez zobowiązanych do ich realizacji, środków utrzymania, a w razie potrzeby także środków wychowania. W praktyce najczęściej chodzi tutaj o płatność na rzecz dziecka – przeważnie przez rozwiedzionych rodziców – ściśle określonej sumy. Jednak nie jest wykluczona także inna sytuacja, polegająca przykładowo na płatności elementów przez dzieci swoim rodzicom. W każdym razie kwestia alimentów najczęściej sprowadza się do pieniędzy, a więc do ich miesięcznej wysokości. Możliwe są tu różne rozwiązania, zawsze ściśle uzależnione od okoliczności konkretnego przypadku. Od czego więc zależy wysokość alimentów i w jakim przedziale plasują się ich kwoty?
Jak ustalić wysokość alimentów?
Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym – a więc ustawą, która ma decydujące znaczenie w kwestii ustalania wysokości alimentów – rodzice zobowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Oznacza to, że obowiązek alimentacyjny rodziców względem dziecka nie ustaje wraz z osiągnięciem przez nie pełnoletności, ale dopiero wówczas, gdy będzie ono w stanie utrzymać się samodzielnie, a więc np. zdobędzie zawód, ukończy studia czy znajdzie pracę.
Sama zaś wysokość alimentów zależy od dwóch czynników: usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. To właśnie z tego względu tak trudno wskazać, jaka jest średnia wysokość alimentów. Wszystko w tej kwestii zależy od konkretnych okoliczności danej sprawy. Trzeba przy tym pamiętać, że to, ile dokładnie zarabia zobowiązany do alimentów na dzieci, nie jest jedyną okolicznością, od której uzależnione są alimenty. Jakie kwoty wchodzą więc tutaj w grę? Wszystko zależy od „możliwości zarobkowych”. W końcu może zdarzyć się, że ktoś zarabia mniej, niż mógłby osiągać, bądź celowo zataja swoje dochody. Taka sytuacja sama w sobie wcale nie zwalnia z konieczności płacenia alimentów.
Alimenty mogą – choć nie muszą – być ustalane z wyroku sądu. Nie ma przeszkód, aby rodzice sami dogadali się co do tego, w jakiej wysokości będą płacić alimenty. Dzięki temu mogą uniknąć procesu sądowego, a co za tym idzie, także związanych z nim kosztów. Ponadto, zawsze przed rozpoczęciem postępowania, sąd będzie pytał, czy pomiędzy rodzicami istnieją możliwości ugodowego załatwienia sprawy rodzinnej. Rozwiązanie to jest obecnie bardzo promowane przez ustawodawcę, dlatego warto wziąć je pod uwagę.
Jak obliczyć wysokość alimentów przy zarobkach 3000 zł?
Nie oznacza to, że w ogóle nie jest możliwe przeanalizowanie, z alimentami, jakiej wysokości należy się liczyć. Weźmy za przykład próbę ustalenia, jaka może być wysokość alimentów przy zarobkach 3000 zł? Jeżeli takie alimenty miałaby być świadczone na jedno dziecko, to trzeba liczyć się z tym, że ich wysokość wyniesie kilkaset, a nawet przeszło tysiąc złotych. Poza tym zawsze trzeba liczyć się z faktem, że sąd uzna, iż rodzic nie w pełni wykorzystuje swoje możliwości zarobkowe, a to otwiera możliwość zasądzenia mu wyższych alimentów, niż wynikałoby to z wysokości miesięcznych dochodów.
Z drugiej jednak strony, rodzic ma także możliwości – i rzeczywiście powinien z nich korzystać – że alimenty powinny być niższej wysokości. Argumentem za takim rozwiązaniem jest przede wszystkim konieczność ponoszenia określonych kosztów na swoje utrzymanie czy np. leczenie. Sąd również ma obowiązek wziąć pod uwagę tego rodzaju okoliczności. Poza tym trzeba pamiętać, że wówczas, gdy dziecko się usamodzielnia, obowiązek alimentacyjny ustaje.
Wysokość alimentów 2022 – jakie kwoty najczęściej się spotyka?
Jeśli chodzi o alimenty na dzieci, kwota może wynosić od kilkuset do tysiąca złotych na jedno dziecko. Są to wartości orientacyjne. Rodzice, którzy mają mniejsze możliwości zarobkowe, zapłacą odpowiednio mniej, natomiast ci, którzy mają większe możliwości w tym zakresie, będą płacić więcej. Tym samym średnia wysokość alimentów uzależniona jest także od miasta, w którym mieszkają rodzice. Jasne jest, że pomiędzy poszczególnymi regionami Polski zachodzą – nieraz bardzo duże – różnice w wysokości zarobków, co z kolei przekłada się na wysokość kwoty alimentów zasądzanych przez sądy na rzecz dzieci.
Bez względu jednak na okoliczności, płacący alimenty powinien pamiętać, że ich celem jest zapewnienie dziecku utrzymania. Środki te nie mogą być przeznaczane w dowolny sposób – ich wydatkowanie powinno pozostawać pod nadzorem obojga rodziców. Inne rozwiązanie, przykładowo decydowanie o przeznaczeniu alimentów tylko przez jednego rodzica, dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy drugi z nich został ograniczony we władzy rodzicielskiej.
Kto decyduje o wydawaniu alimentów?
Jest to bardzo istotne, zwłaszcza gdy weźmie się pod uwagę, że w zdecydowanej większości przypadków alimenty są płatne do rąk tego rodzica, który na co dzień opiekuje się dzieckiem. A więc temu, u którego dziecko po prostu mieszka. Nigdy nie są to prywatne pieniądze tego rodzica, a więc nie może on wydawać ich na swoje własne wydatki. Środki te należą do dziecka, a rodzic jest tylko ich dysponentem. Stąd powinny być przeznaczane na zaspokojenie materialnych potrzeb dziecka.
Poza tym – ze względów dowodowych – dobrym rozwiązaniem jest przelewanie alimentów na konto drugiego rodzica, z jasnym wskazaniem w tytule przelewu, za jaki okres alimenty te są płatne. Pozwala to – w razie sporów bądź nieporozumień – jednoznacznie wykazać, kiedy i w jakiej wysokości rodzic płacił alimenty. Będzie to miało szczególnie istotne znaczenie, gdyby pomiędzy rodzicami doszło do postępowania sądowego, w którym chodziłoby o rzekome uchylanie się przez jednego z nich od obowiązku alimentacyjnego. W końcu jest to przestępstwo, stąd naprawdę warto solidnie dokumentować płatność każdej raty alimentacyjnej. Bez tego zobowiązany do regulowania alimentów może mieć bardzo poważne problemy.
