Zrzeczenie się spadku może być jedynym sposobem na uniknięcie różnego rodzaju problemów związanych ze spadkiem – chociażby w postaci konieczności regulowania długów spadkodawcy. W praktyce są to często spotykane sytuacje, stąd zawsze warto upewnić się, czy w skład spadku nie weszły długi. Jeżeli tak, jego odrzucenie może okazać się najlepszym sposobem – zwłaszcza, gdy wartość majątku spadkowego, w przeciwieństwie do wysokości długów, nie jest znaczna. Jednak, aby odrzucenie spadku było skuteczne trzeba spełnić kilka warunków. Ich niedopełnienie może oznaczać, że powołany do spadku – właściwie wbrew swojej woli – zostanie spadkobierca.
Zrzeczenie się spadku na rzecz innej osoby – czy jest możliwe?
Zrzekanie się spadku najczęściej dotyczy sytuacji, w których spadkobierca pozostawił po sobie nieuregulowane długi. Wówczas, aby nie musieć ich spłacać, osoby powołane do spadku odmawiają jego przyjęcia. Tym samym są traktowane tak, jakby nie dożyły otwarcia spadku. Oczywiście jest to przykład fikcji prawnej, jednak dzięki niej spadkobiercy nie muszą regulować tych należności. Jednak zrzeczenie się prawa do spadku wymaga dopełnienia formalności, o których napisaliśmy niżej.
Najpierw warto podkreślić, że zrzeczenie się spadku na rzecz innej osoby – w myśl polskiego prawa – nie jest możliwe. Jeżeli dana osoba powołana do spadku odrzuci go, powoływani w jej miejsce są inni spadkobiercy. Przykładowo więc nie jest możliwe zrzeczenie się spadku na rzecz brata. Jasne więc jest, że analogicznie niedopuszczalne jest zrzeczenie się spadku na rzecz matki czy jakiejkolwiek innej osoby. Natomiast czy można zrzec się jedynie części spadku?
Zrzeczenie się części spadku – czy jest dopuszczalne?
Zrzeczenie się części spadku mogłoby w niektórych sytuacjach być korzystnym rozwiązaniem. Jednak polski ustawodawca – podobnie, jak w przypadku zrzeczenia się spadku na rzecz konkretnej osoby – nie przewidział takiej możliwości. W grę natomiast może wchodzić jego darowizna, ale tylko wówczas, gdy spadkobierca przyjmie spadek i daruje swój udział bądź składniki majątkowe, które otrzymał po podziale spadku. W tym sensie możliwa jest np. darowizna spadku na rzecz siostry. Jednak – ściśle rzecz ujmując – nie jest to darowizna samego spadku, ale praw do niego.
Koszt zrzeczenia się spadku
Aby zrzec się spadku, powołany do niego musi złożyć stosowne oświadczenie. Spadkobierca może tego dokonać przed sądem lub przed notariuszem, z czym oczywiście – w każdym z tych przypadków – wiążą się określone koszty. Notarialne zrzeczenie się spadku wiąże się przede wszystkim z koniecznością uregulowania taksy komorniczej, w wysokości 50 zł netto za jedną osobę odrzucającą spadek. Natomiast koszt zrzeczenia się spadku przed sądem oznacza przede wszystkim obowiązek poniesienia opłaty od wniosku, wynoszącej 100 zł. W takich sprawach warto także skorzystać z pomocy doświadczonego prawnika od spraw spadkowych – koszty jego porady są właściwie kwestią indywidualnych uzgodnień pomiędzy adwokatem a jego klientem.
