Spadek to nie tylko szansa na otrzymanie majątku, ale również konieczność załatwienia szeregu formalności, a niekiedy również obowiązek uregulowania długów zmarłego. Dlatego spadek zawsze wiąże się z szeregiem problemów. Jak sobie z nimi poradzić? O czym pamiętać?
Jak zdobyć dziedziczone mienie?
Każdy, kto staje przed pytaniem, jak wyegzekwować swoje prawa do dziedziczenia, powinien zacząć od tego, na jakiej podstawie ma dojść do dziedziczenia. Możliwości są dwie: testament lub przepisy Kodeksu cywilnego. Najpierw zawsze trzeba ustalić, komu dokładnie przysługują prawa do spadku. W tym celu przeprowadza się postępowanie przed sądem lub sporządza się akt poświadczenia dziedziczenia przez notariusza. Warto podkreślić, że dziedziczenie testamentowe ma pierwszeństwo przed zasadami dziedziczenia określonymi w Kodeksie cywilnym. Dlatego, jeżeli zmarły pozostawił po sobie ważny testament, to dziedziczy ten, kogo powołał zmarły w testamencie. Nieraz spadkodawca pozostawia po sobie kilka testamentów. Wówczas znaczenie ma najmłodszy z nich.
Jak udowodnić prawa do dziedziczenia?
Powołany do dziedziczenia przede wszystkim musi wykazać swoje prawa. Jeżeli został on powołany na podstawie ważnego testamentu, to jest to stosunkowo proste: właściwie wystarcza tu dowód osobisty. To, jak udowodnić prawa do dziedziczenia w przypadku dziedziczenia ustawowego, jest nieco trudniejsze. Wówczas kluczowym dowodem są akty stanu cywilnego potwierdzające pokrewieństwo pomiędzy zmarłym a domagającym się części spadku po nim. Gdyby – z różnych względów – pokrewieństwo nie było ujawnione w rejestrach stanu cywilnego, można sięgnąć po inne dowody, np. po badania DNA.
Poza tym, jeżeli osoba bliska zmarłemu nie została ujęta w testamencie, powinna pamiętać o możliwości ubiegania się o zachowek. Może także spróbować podważyć testament, udowadniając przed sądem, że jest on nieważny. Natomiast przy dziedziczeniu na mocy Kodeksu cywilnego najpierw spadek przypada małżonkowi zmarłego oraz jego dzieciom. Dalsi krewni dziedziczą tylko wówczas, gdy ci, którzy są w bliższej kolejności, odrzucą spadek bądź nie dożyją jego otwarcia, tj. chwili śmierci spadkodawcy.
Jak zminimalizować konflikty związane z dziedziczeniem?
Ustalenie kręgu spadkobierców to tylko połowa sukcesu. W drugim kroku trzeba podzielić spadek, czyli ustalić co i komu przypada z majątku pozostawionego przez zmarłego. Najczęściej tu pojawia się najwięcej problemów. Jak zminimalizować konflikty związane z dziedziczeniem? Najlepiej postawić na dialog i mediacje, których efektem może być podział spadku na mocy umowy. Dopiero gdy nie uda się dojść do porozumienia, jedynym rozwiązaniem jest postępowanie sądowe. Choć ugoda dopuszczalna jest także przed sądem, to jednak rzadko udaje się ją zawrzeć. Z pewnością sporą pomocą mogą okazać się usługi doświadczonego prawnika. Nie tylko zna się on na prawie spadkowym, ale potrafi również mediować i podejmować właściwe działania przed sądem.
